rzut okiem: brytyjskie LT, cz.I

Cześć, niedawno w grze pojawiły się nowe brytyjskie czołgi lekkie. To dobry moment, aby przyjrzeć się ich historii i odpowiedzieć na pytanie: czy maszyny te są prawdziwe? Nie przedłużając, lecimy z tym tematem 😉

Wargaming dał nam do dyspozycji 4 nowe standardowe maszyny (GSR 3301 Setter, LHMTV, GSOR3301 AVR FS i Manticore). Niestety nie otrzymaliśmy pojazdów niższych poziomów, szkoda. Potencjalnych kandydatów na „dół drzewka” można zobaczyć w jednej z moich propozycji. Historia maszyn z poziomów VII-IX mocno się ze sobą przeplata, dlatego opisze je jako całość.

Lata sześćdziesiąte ubiegłego wieku to okres, w którym w Wielkiej Brytanii trwały prace badawcze nad nowym typem wozów bojowych – Opancerzone Wozy Rozpoznawcze (Armoured Vehicle Reconnaissance, w skrócie AVR). Wymagania dot. nowego pojazdu przedstawił Sztab Generalny w wymaganiach nr 1106 (GSR 1106, od General Staff requirement) w 1960 r. W odpowiedzi Zakład badań i rozwoju pojazdów bojowych (Fighting Vehicles Research and Development Establishment, w skrócie FVRDE) przedstawił szereg propozycji pojazdów kołowych i gąsienicowych, w tym koncepcję Lekkiego pojazdu taktycznego o wysokiej mobilności (Lightweight High Mobility Tactical Vehicle, w skrócie LHMTV). Uff, dużo długich nazw, ale mamy tutaj kluczową informację o nazewnictwie pojazdów w grze.

Ogólna budowa pojazdów z rodziny LHMTV była ograniczona przez kluczowe wymaganie – maszyny te miały być możliwe do transportowania na pokładzie samolotu Armstrong Whitworth Argosy.

1
Samolot transportowy Armstrong Whitworth Argosy. Ładowność maszyny była dość mała, około 4.5 t, a więc taka też była docelowa masa pojazdów LHMTV.

W ramach programu AVR, na początkowym etapie powstało kilka ciekawych pomysłów, jednak interesujące nas tutaj maszyny mają swoje początki dopiero w 1963 r. Wtedy też oryginalne wymagania dla AVR zostały zmodyfikowane, uznano, że maszyny z tej rodziny powinny być bardziej uniwersalne i lżejsze (jeden z proponowanych wcześniej pojazdów – TV1000 – ważył około 20t). FVRDE przedstawił koncepcje trzech lekkich gąsienicowych maszyn, o różnych typach uzbrojenia (kolejno na zdjęciach od lewej): haubica 105 mm (która mogła być zdemontowana i użyta stacjonarnie), standardowe działo 76 mm zamontowane w wieży oraz bezodrzutowe działo 120 mm WOMBAT.

2
Po prawej, od góry możemy dostrzec sylwetki VII i VIII tieru brytyjskich LT. Oczywiście różnią się one uzbrojeniem, Setter otrzymał mocniejsze działo 75 mm, natomiast LHMTV stracił 120 mm bezodrzutowe działo na rzecz standardowego (gwintowanego) działa mniejszego kalibru.

W sierpniu 1964 r. zostały wydane nowe wymagania GSR 3301, które między innymi znosiły ograniczenia spowodowane wymogiem transportu samolotem Argosa. AVR zostało również zmienione na CVR (Combat Vehicle Reconnaissance – Bojowy Wóz Rozpoznania).

3
W ogólności jest to prototyp dobrze znanego brytyjskiego czołgu lekkiego FV101 Scorpion. Pojazd obecny w grze pod nazwą GSR 3301 Setter to właśnie wersja tej maszyny na około 6 miesięcy przed rozpoczęcie produkcji masowej.
4
Artystyczna wizja pojazdu opracowanego przez FVRDE, który w grze znany jest pod nazwą LHMTV.
5
Inne koncepcje kołowego i gąsienicowego AVR. Pojazd z dołu zdaje się przedstawiać czołg lekki IX poziomu GSOR3301 AVR FS (FS – Fire Support, czyli Wsparcie ogniowe).

Historia AVR jest dość rozbudowana, to jest na razie skrótowy opis całego zagadnienia. W ramach programu powstało wiele koncepcji, wymagania AVR definiowały szereg specjalistycznych pojazdów, które miały pełnić rolę wsparcia ogniowego (AVR/FS od Fire Support; pojazdy te miały posiadać możliwość podjęcia walki o informacje lub działań mających na celu zabezpieczenie flank głównych sił pancernych), zwalczania wrogich czołgów (AVR/AT od Anti Tank; maszyny te miały być wyposażone w pociski kierowane, które mogły niszczyć ciężko opancerzone cele na krótkich i dalekich dystansach), czy zwalczania opancerzonych transporterów (AVR A/APC od Anti Armoured personnel carrier). Oprócz tego przewidywano opracowanie wozów dowodzenia, transporterów piechoty, wozów zabezpieczenia technicznego itp. Szczegółów na temat maszyn z gry znajdujących się na poziomach VII-IX na razie nie jestem w stanie podać. Wiem kto dostarczał informacje i wiem, że ta osoba ma w planach opublikowanie jakichś nowych szczegółów – gdy się to stanie, to stworzę drugą część artykułu. Na obecnym etapie dyskusja o tym, czy uzbrojenie czołgów z gry jest prawdziwe, czy silniki się zgadzają itd. nie jest do końca możliwa, bowiem potrzebujemy bardziej szczegółowych informacji o wersjach maszyn, które wykorzystało WG. Jedno na pewno możemy powiedzieć – twórcy WoTa nie zmyślili tych maszyn (nie pisze tutaj o parametrach, bo to osobna kwestia).


Manticore, a może Chimera?

Pozostaje nam omówienie zwieńczenia brytyjskiej linii czołgów lekkich – czołg Manticore… a właściwie Chimera. W jednym z poprzednich artykułów opisywałem Chimerę obecną w grze, ale wspomniałem również o innym projekcie z 1984 r. o takiej samej nazwie. Manticore to projekt Chimera z 1955 r., któremu Wargaming zmienił nazwę, najpewniej by nie wprowadzać zamieszania (dwa czołgi o identycznych nazwach).

6
Rysunek przedstawiający sylwetkę pojazdu.

Dzięki informacjom opublikowanym na reddicie przez osobę posługującą się nickiem Ogopogo mamy możliwość przyjrzeć się szczegółowym informacjom o projekcie.

Maticore (Chimera) ma swój początek jako ćwiczenie w Szkole Techniki Czołgowej (STT – School of Tank Technology) z 1955 r. Miała to być lekka (12.4t), mała maszyna, uzbrojona w działo kalibru 105 mm (ale nie popularną L7, gdyż ta była dopiero w opracowaniu). Pisząc „mała” chodzi o naprawdę małą maszynę, wysokość wynosiła zaledwie 1.67 m, szerokość 2.44 m, a długość 4.65 m (6.9 m z działem).

7
Rzut boczny, wyraźnie widać dość niestandardowe proporcje pomiędzy wielkością działa, a samą maszyną. Dodatkowo widnieje tutaj prawdziwa nazwa „Chimera”.

Przy tak małej masie ciężko mówić o dobrym opancerzeniu, twórcy przewidywali ochronę raczej tylko przed małokalibrową bronią oraz odłamkami, pancerz przodu kadłuba to 25 mm, po bokach 29, natomiast z tyłu 17 mm; wieża była nieco lepiej opancerzona, 28 mm z przodu i po bokach, 20 mm z tyłu. Przewidywana prędkość maksymalna Maticore (Chimery) to 52 km/h, co umożliwiać miał silnik Rolls Royce B81 o mocy około 201 KM. Załogę stanowiły dwie osoby, umiejscowione w pełni obrotowej wieży, która umożliwiała opuszczenie i podniesienie działa w zakresie 10 stopni. Zapas amunicji wynosił 20 pocisków kalibru 105 mm oraz 12 granatów dymnych.

8
Bardziej szczegółowe rysunki techniczne, uwzględniające rozmieszczenie poszczególnych modułów.
9
Szczegółowe informacje wprost z zachowanej dokumentacji.

Ciekawa jest tutaj też kwestia automatycznego systemu ładowania. Nie jest to magazynek znany np. z francuskich pojazdów. Jak wspomniałem wcześniej, załoga składała się z dwóch osób: dowódcy i kierowcy, który pełnił rolę ładowniczego. Jako że kierowca musiał zmieniać swoje obowiązki w zależności od potrzeby, to projektanci postanowili wspomóc go w tym zadaniu, opracowując specjalny system wspomagania ładowania. Niestety brak danych o tym jak skuteczny mógłby być (jaką szybkostrzelność mógłby osiągnąć pojazd).

10
Rysunki techniczne przedstawiające automat ładowania.

Maticore (Chimera), tak jak wiele innych pojazdów w grze, pozostał tylko na papierze, nigdy go nie zbudowano i nie przetestowano. Maszyna bardzo ciekawa, ale czy w realnych warunkach bojowych byłaby użyteczna?
Jak spisuje się w grze, każdy może sobie sprawdzić. Nie jest to wymysł WG, aczkolwiek widać, że wiele parametrów zostało zmienionych (w grze: grubszy pancerz, mocniejszy silnik, większa prędkość max, mniejsze wychyły działa).


Podsumowując:
Wargaming dodał do gry całkiem prawdziwe pojazdy (niestety tylko pół linii). Zabawne jest, że niżej sklasyfikowane są nowsze maszyny (VII-IX to lata 60-te, Manticore to 1955 r.), ale to nic nowego (chociażby UDES 03 i Strv 103). Na razie brak szczegółowych informacji o czołgach niższych poziomów, jednak liczę, że w przyszłości zrobimy drugą część artykułu. Brytyjskie LT nie cieszą się obecnie dobrą opinią, może komuś z Was się podobają? Dajcie znać w komentarzach co o tym sądzicie. Do zobaczenia niedługo 🙂

Ź:
George Forty „Modern Combat Vehicles: The Scorpion Family Bk. 5”
www.reddit.com
www.thinkdefence.co.uk
Ed Francis