czechosłowackie LT: czy możliwa nowa linia?

Cześć! Dawno się nie widzieliśmy, dzisiaj propozycja nowej linii maszyn dla trochę zapomnianej nacji w grze. Chciałbym przedstawić Wam czechosłowackie możliwości utworzenia nowej linii, jest tutaj potrzebne kilka naciągnięć i sztucznych wzmocnień, ale ogólnie całość wygląda przyzwoicie.

Czechosłowackie drzewko zostało dodane do gry pod koniec 2015 roku, w patchu 9.13. Po ponad 3 latach nie doczekało się jednak żadnych udoskonaleń ani modyfikacji, w dalszym ciągu składa się z 10 standardowych maszyn oraz jednego czołgu premium VI poziomu. Mimo, iż przez ten czas do gry trafiła cała masa czołgów premium, tak Czesi i Słowacy nie doczekali się nawet własnej pełnoprawnej premki VIII poziomu; dopiero niedawno na Super Test wjechał czołg Škoda T 27, można powiedzieć, że w końcu coś się zaczęło dziać.

O ile w przypadku brytyjskich czołgów lekkich dostaliśmy oficjalne potwierdzenie prac nad linią lekkich maszyn, tak w przypadku omawianej tutaj nacji nie jest tak dobrze. W Q&A z września ubiegłego roku pojawiała się informacja, że rozbudowa drzewka czechosłowackiego raczej nie wchodzi w grę. Z braku materiałów? Moim zdaniem nie. Moim zdaniem drzewko czechosłowackie można śmiało rozbudować o linię czołgów lekkich, niszczycieli czołgów i dział samobieżnych, a do tego można dodać mini linie ciekawych maszyn na niższych poziomach. W tym artykule zajmiemy się maszynami lekkimi. Będzie kilka kontrowersyjnych decyzji, ale nic nowego w grze (precedensy już mamy).

Tier II: AH-IV-C

Na początku 1935 r. perska (od 22 marca 1935 Iran) delegacja przybyła do Europy z zamiarem zakupu 3-tonowych tankietek. Jedną ze stron rozmów była Czechosłowacja, która zaproponowała przedstawiony tutaj czołg (tankietkę). Maszyna spodobała się Persom i 14 maja 1935 r. generał Ismail Khan podpisał umowę na dostarczenie 30 AH-IV-P i 26 czołgów lekkich Praga TNH-P. Masa pojazdu to około 3.5 t, pancerz w najgrubszych miejscach miał 12 mm. Silnik o mocy 55 KM umożliwiał osiągnięcie około 45 km/h. Uzbrojenie stanowiły karabiny maszynowe ZB-53 i ZB-26, oba kalibru 7.92 mm. Pod koniec 1935 roku Litwa rozpoczęła poszukiwania maszyn pancernych, które mogłyby zasilić ich armię. Praga zaproponowała wtedy wersję C tankietki AH-IV, gdzie główną różnicą było uzbrojenie – zastosowano działko 20 mm Oerlikon.

Masa: 3.5-4 t
Pancerz wieży: 8/10/10 mm
Pancerz kadłuba: 12/10/10 mm
Uzbrojenie: 20 mm Oerlikon
Prędkość max: 45-50 km/h
Silnik: 55 KM
Załoga: 2

Na początek taka oto maszyna. Prawdziwa, zbudowana, nadająca się na poziom II, aczkolwiek nic specjalnego, co mogłoby zatrzymać na dłużej.

Tier III: TNH

Czołgi TNH były pierwotnie przeznaczone na eksport. Pierwszy prototyp powstał w 1935 roku, a pierwsza seria 50 czołgów trafiła do Iranu jako TNH-P (perski). W 1936 r. swoje zainteresowanie maszyną wyrazili Litwini. Zaprojektowano dla nich kilka prototypów (TNH-L, LTL). Zdecydowali się oni na zakup dopiero w 1939 r. – wariant LTH, oznaczony jako LLT. Do realizacji zamówienia jednak nigdy nie doszło, bo Litwę zajął ZSRR. Wszystkie wyprodukowane 21 czołgi LLT zostały wcielone do słowackiej armii. Z racji tego, iż było wiele wariantów maszyny, istniało też wiele wariantów uzbrojenia, i tak: w czołgach LTL/LLT planowano montaż działka 20 mm Oerlikon, z kolei Słowacja zażądała działa 37 mm A7, podczas gdy 37 mm A3 wykorzystano w wariancie peruwiańskim.

Masa: 7.5 t
Pancerz wieży: 25/15/15mm
Pancerz kadłuba: 25/15/15mm
Uzbrojenie: 20 mm Oerlikon, 37 mm A3 lub A7
Prędkość max: 45-50 km/h
Silnik: Praga TN-100 (100 KM) lub Praga TNHPS/II (125 KM)
Załoga: 3

Na tym poziomie mamy niby coś podobnego do obecnych w grze czechosłowackich czołgów, a jednak w pewien sposób innego. Nie jest to specjalnie ciekawa maszyna z punktu widzenia rozgrywki, ale zawsze coś. Ogólnie poziomy II i III mogłyby zostać pominięte, a linia mogłaby wychodzić z istniejących w drzewku maszyn.

Tier IV: Škoda T 15

W 1939 r. siły pancerne III Rzeszy były wyposażone głównie w czołgi Panzer I i Panzer II, jednak powoli się to zmieniało. W październiku 1939 r. dowództwo niemieckie przedstawiło wymagania dla nowego lekkiego czołgu rozpoznawczego, które początkowo wysłano tylko do niemieckich firm, a niecały rok później do czechosłowackich. Škoda zbudowała swój pierwszy prototyp w październiku 1941 r. (drugi w grudniu). Czołg T 15 posiadał spawany pancerz o grubości 30 mm z przodu i 25 mm z pozostałych stron. Wieża posiadała lekko zakrzywiony kształt (grubość pancerza 30 mm), z niewielką kopułą dowódcy. Główne uzbrojenie stanowiła armata 37 mm Škoda A11, ale po testach w 1942 r. rozważano poprawki w projekcie, uwzględniając między innymi wzmocnienie uzbrojenia. Inżynierowie Škody przedstawili projekt montażu armaty kalibru 47 mm, a oprócz tego pojawiła się też koncepcja zastosowania wieży Daimler-Benz z działem 5 cm PaK 39 L/60. Napęd maszyny stanowił chłodzony wodą silnik benzynowy Škoda V8 o mocy 245 KM, który umożliwiał rozwijanie prędkości do 60 km/h. W sumie zbudowano 4 prototypy.

Masa: 10.8 t
Pancerz wieży: 30/20/12 mm
Pancerz kadłuba: 30/25/25 mm
Uzbrojenie: 37, 47 lub 50 mm
Prędkość max: 60 km/h
Silnik: Škoda V8 (245 KM)
Załoga: 4

Historyczna maszyna, obecna w grze jako niemiecki czołg premium 3 poziomu. Po zastosowaniu wszystkich ulepszeń – w tym niemieckiego działa 5 cm – maszyna całkiem dobrze może spisywać się na IV tierze.

4.1 — Teoretyczny wygląd maszyny z niemiecką wieżą.

Tier V: Škoda T 16

Żywot czołgu T 15 nie skończył się podczas wojny. W lipcu 1946 r. wykorzystując T 15 jako bazę, Škoda opracowała kilka projektów nowego czołgu lekkiego: T 15A, T 15S i T 16. Niestety niewiele wiadomo na ich temat. Według dostępnych informacji T 16 miał mieć pochyły pancerz przedni, a uzbrojenie miała stanowić automatycznie ładowana armata. Pojazd widoczny na zdjęciu powyżej to nie jest T 16, jest to jedna z niezrealizowanych wersji T 15, jednak daje ona jakieś pojęcie jak T 16 mógłby wyglądać.

Masa: 11.8 t
Pancerz wieży: ?/?/? mm
Pancerz kadłuba: 30/25/25 mm
Uzbrojenie: 47 mm Škoda A24 (auto.)
Prędkość max: 60 km/h
Silnik: 245-250 KM
Załoga: 4

Faktem jest, że taka maszyna powstała (przynajmniej na papierze, aczkolwiek wg niektórych źródeł zbudowano też prototyp), niestety bez dokładnych wizyt w archiwach się nie obejdzie. W grze na V tierze mamy już powoli armaty kalibru 75 mm, ale wykorzystując automat ładujący dla czechosłowackiej armaty 47 mm (szacunkowa penetracja w realiach gry ~90 mm ) otrzymujemy konkurencyjną maszynę. Pochyły pancerz z pewnością doda nieco nowoczesności (bo raczej nie ochrony).

Projekt automatycznego systemu ładowania dla armat 37 mm A 23, 47 mm A 24 i 57 mm A 25 (uniwersalny), opracowany w 1947 r. Skoda posiadała już doświadczenia z tego typu projektami, dla czołgu średniego T 25 opracowała automatyczny system ładowania 75 mm A 11 (magazynek rewolwerowy).

Tier VI: TNH 57/900

Czechosłowacki czołg lekki przeznaczony na eksport, który swoją nazwę zawdzięcza kalibrowi działa oraz prędkości początkowej pocisku (57 mm, 900 m/s). Projekt powstawał od około 1947 r., całość sfinalizowano dwa lata później, w grudniu 1949 r. Pojazd oparto na zawieszeniu czołgu TNH i starano się wykorzystać jak najwięcej części maszyn LT-38 i Hetzer. Planowano zbudować lekki, ale dobrze opancerzony (w swojej klasie) czołg, o dużym potencjale siły ognia. Kadłub, podobnie jak w niszczycielu czołgów Hetzer jest dobrze skątowany i ma grubość 50 mm na przodzie, 30 mm po bokach i 20 mm z tyłu. Pancerz wieży miał takie same wartości, początkowo planowano wyposażyć maszynę w automatyczne działo 47 mm A24, a docelowo zastąpić je działem 57 mm A25. Budowa wieży pozwalała na wychyły armaty w granicach -5 do +20 stopni. Jako jednostkę napędową planowano wykorzystać znany już silnik benzynowy V8 (245-250KM) lub dieslowski Tatra V12 o mocy 210 KM. Załogę stanowiły 4 osoby: dowódca (radiooperator), celowniczy i ładowniczy (cała trójka w wieży) oraz kierowca-mechanik w kadłubie. Rozważano też 3 osobowy skład, ale stwierdzono, że jego efektowność będzie gorsza. Wg projektantów czołg ten odpowiadał czołgowi średniemu o masie 30-40 t z tamtego okresu.

Masa: 15-16 t
Pancerz wieży: 50/30/20 mm
Pancerz kadłuba: 50/30/20 mm
Uzbrojenie: 47 mm A24 lub 57 mm A25 (auto.)
Prędkość max: ~50 km/h
Silnik: 210-250 KM
Załoga: 4

Kolejna prawdziwa, ciekawa maszyna. W swojej historycznej konfiguracji stanowi przyzwoity czołg na swoim tierze, wzmocnieniu mógłby ulec ewentualnie silnik. Penetracja standardowego pocisku dla działa 57 mm to około 130 mm (w realiach WoT), więc jest to dobry wynik. Wystarczy dobrać odpowiednią ilość pocisków w magazynku i do boju!

Jako ciekawostka: szwedzka modyfikacja czołgu Strv m/41 z 1943 r. (szwedzkie oznaczenie czechosłowackiego czołgu TNH-S). Warto tutaj o niej wspomnieć, bowiem to co powtórzyli po wojnie Czesi było bardzo podobne.

Tier VII: Leták

Projekt czołgu amfibii z 1954 r. (nazwa maszyny to bardziej nazwa kodowa, niż oficjalna). Celem było zbudowanie względnie lekkiego (15-20 t) czołgu pływającego, z wykorzystaniem komponentów T-34/85 (głównie silnik V-2). Podczas budowy wykorzystano wcześniejszy projekt amfibii VOŽ (Tatra 807); zawieszenie nowej maszyny było oparte na drążkach skrętnych, dzięki czemu na lądzie możliwe było osiągnięcie prędkości do 60 km/h. Opancerzenie nie było imponujące, do 20 mm w najgrubszych miejscach, ale ciężko o lepsze wartości w przypadku czołgu pływającego. Wstępnie planowano uzbroić pojazd w automatyczne działo kalibru 57 mm. Projekt wstrzymano w 1955 r.; mimo iż nie był gotowy, zdecydowano wysłać go do ZSRR, gdzie został pozytywnie oceniony (czołg uznano nawet za lepszy niż PT-76). Rosjanie zalecili jednak zastosowanie lepszego uzbrojenia (76 lub 85 mm) i lżejszego, słabszego silnika (V-6). Mimo to Czesi i tak całkowicie zrezygnowali z dalszych prac nad pojazdem, ostatnie wszelkie prace zostały zaprzestane w lutym 1956 r.

Masa: 15-18 t
Pancerz wieży: 20/?/? mm
Pancerz kadłuba: 20/?/? mm
Uzbrojenie: 57 mm A25, 76 mm, 85 mm
Prędkość max: 60 km/h
Silnik: 200-500 KM
Załoga: 4

Kolejna prawdziwa i ciekawa maszyna. Automat ładujący byłby dostępny tylko dla działa 57 mm jako wersja „stock” (AMX 13 57), topowe uzbrojenie moim zdaniem powinno stanowić działo 76 mm (to drugie – 85 mm – mogłoby być wykorzystane w czołgu premium, o czym napiszę na końcu). Szybki czołg lekki bez pancerza, powinien dać sobie radę na VII tierze. Depresja działa nie jest za dobra, tylko 5 stopni. Na kolejny poziom zaproponuję nieco starsza maszynę, ale to nic nowego w grze (patrz UDES 03 i Strv 103).

Tier VIII: Škoda T 17

Prace nad tym czołgiem rozpoczęły się w 1948 r. Podczas projektowania wyglądu i budowy pancerza, inżynierowie Škody posiłkowali się sowieckimi maszynami, a zwłaszcza czołgiem ciężkim IS-3 („nos szczupaka”). Pancerz kadłuba w najgrubszych miejscach miał 60 mm, wieża była zaokrąglona i odlewana (jak w T-54). Jako główne uzbrojenie wybrano automatycznie ładowaną armatę 75 mm A26 (którą przedstawiono w tym samym czasie co wcześniejsze modele mniejszych kalibrów A23-A25). Maszyna miała ważyć około 19 t i rozwijać prędkość w granicach 50-60 km/h. Początkowo napęd miał stanowić silnik V8 o mocy ~200 KM, ale w liście wymagań z 13 lutego 1949 r. wspomniano też o dieslowskiej wersji V8 o mocy 350 KM i turbodieslowskim V8 o mocy 500 KM. W swoich czasach czołg uznawany był za całkiem nowoczesny, nie ustępujący konkurencji w postaci np. chińskiego Type 62. Niestety projekt całkowicie zarzucono we wczesnych latach 50-tych.

Masa: 19 t
Pancerz wieży: 60/30/20 mm
Pancerz kadłuba: 60/30/20 mm
Uzbrojenie: 75 mm A26 (auto.)
Prędkość max: 50-60 km/h
Silnik: 200-500 KM
Załoga: 4

Pod względem mobilności nie jest źle (wykorzystując wszystkie dostępne informacje), trochę problematycznie zaczyna robić się pod względem uzbrojenia. Historycznie działo 75 mm A26 penetrowało 81 mm pancerza pod kątem 60 stopni z odległości 1 km. Na potrzeby gry trzeba by tutaj zastosować pewne wzmocnienia. Być może odpowiednie kombinacje amunicją mogłyby wystarczyć (75 mm A11 ze Skody T 25 na pocisku premium APCR ma penetrację ~180 mm). Dlaczego umieściłem tę maszynę na ósmym tierze, mimo iż jest starsza niż Leták? Ponieważ moim zdaniem po pierwsze ma większy potencjał ze względu na magazynek i działo 75 mm, a po drugie łączy się w logiczny sposób z kolejnym poziomem.

Tier IX: ShPTK 6.6 / 900-LP

Podczas prac nad T 17 powstała nie tylko koncepcja czołgu lekkiego, ale również projekt uniwersalnej platformy, która w zależności od wykorzystanego uzbrojenia mogłaby służyć jako działo samobieżne, niszczyciel czołgów itd. Pod względem technicznym była to praktycznie ta sama maszyna co T 17, największą różnicę stanowiła wieża, tym razem otwarta od góry. Powstały dwa interesujące nas tutaj projekty – pierwszy (w zamyśle działo samobieżne) uzbrojony w nowo opracowywaną haubicę 105 mm H-9 oraz wieżowy niszczyciel czołgów uzbrojony w 76 mm A19, będące rozwinięciem opracowanego podczas wojny uzbrojenia. Działo to bez problemu przebijało 100 mm pancerza pod kątem 60 stopni z 1 km.

Masa: 16-19 t
Pancerz wieży: ?/?/? mm
Pancerz kadłuba: 60/30/20 mm
Uzbrojenie: 76 mm A19, 105 mm H-9
Prędkość max: 50-60 km/h
Silnik: 200-500 KM
Załoga: 4

Tutaj zaczynają się pierwsze poważniejsze kombinacje i niehistoryczne wzmocnienia. Zacznijmy od tego, że jest to TD/SPG, któremu przypisuję rolę LT. To nic nowego w WoT – przykładowo czołg ciężki T30 pełni rolę niszczyciela w drzewku USA. Gorzej jest z uzbrojeniem, armata 76 mm oraz haubica 105 mm są zdecydowanie za słabe na ten poziom. Dlatego widzę tutaj dwa rozwiązania: pierwsze to zastosowanie armaty 100 mm (teoretycznie powinno się zmieścić w wieży), drugie to zastosowanie armaty 85/88 mm z magazynkiem. Obie wersje są niehistoryczne, ale moim zdaniem lepsza byłaby ta druga, podtrzymałaby ona główną cechę czechosłowackich czołgów – szybki magazynek o niedużych obrażeniach na strzał. Zastosowanie niehistorycznego uzbrojenia to też żadna nowość w grze.

Tier X: Škoda T 18 (??)

W raporcie CIA z 1957 r. można znaleźć informację między innymi o tym pojeździe (nazwa, którą podałem jest wymyślona, oryginalnie nie ma podanej nazwy), testowanym w lecie 1955 r. Jest to około 25-cio tony czołg, z przedziałem silnikowym z przodu pojazdu. Kadłub miał być odlewany, reszta elementów, w tym wieża spawane. Główne uzbrojenie to armata kalibru 76 mm, silnik typu „V” miał zapewniać prędkość około 50 km/h. Uzbrojenie dodatkowe miał stanowić karabin kalibru 12 mm, zamontowany obok głównego działa, wieża była w pełni obrotowa. Niestety brak informacji o grubości pancerza. Znane są za to wymiary, widoczne na rysunku.

Masa: 25 t
Pancerz wieży: ?/?/? mm
Pancerz kadłuba: ?/?/? mm
Uzbrojenie: 76 mm
Prędkość max: 50 km/h
Silnik: ?? KM
Załoga: 4-5

I tak dochodzimy do najbardziej problematycznego pojazdu. Podstawowe pytanie: czy pojazd jest prawdziwy? Ciężko powiedzieć. Wg znanych dokumentów nie jest prawdziwy (brak wzmianek o tego typu maszynie i jej testach). Specjalnie jednak napisałem „znanych”, bardzo dużo dokumentów archiwalnych bezpowrotnie przepadło (komuniści „opuszczają” Czechosłowację, kraj się rozpada, powódź w 2002 itp.), więc kto wie co tam jeszcze mogło się znajdować. Czy taki raport wystarczyłby na wprowadzenie maszyny? Obecne w grze japońskie czołgi ciężkie Typ 4 i 5 bazują w dużej mierze na raporcie rosyjskiego szpiega, więc dlaczego amerykański miałby być gorszy? Zwłaszcza, że udostępnione dokumenty są dość precyzyjne. Oczywiście równie dobrze nasz szpieg mógł pomylić pojazd z czymś innym, tego nie wiadomo. Kolejny problem to uzbrojenie. Na pewno wymaga ono wzmocnienia. Aby w dalszym ciągu zachować „magazynek” proponowałby zastosowanie działa 88 mm (wzmocnionej wersji ze Skody T 27). Dlaczego nie 100 mm? Bo pojazd byłby za bardzo podobny do swojego średniego brata. Na koniec mobilność. LT X poziomu jeżdżący 50 km/h to za mało, na pewno potrzebowałby wzmocnienia. Ostatecznie otrzymalibyśmy dość mocno naciąganą maszynę, jednak zabiegi te nie są niczym nowym; czy to jednak dobre usprawiedliwienie?

Jaka jest alternatywa? Szczerze powiedziawszy żadna. Rosyjska 2S1 Gvozdika w czechosłowackiej służbie zaadoptowana jako LT? Moim zdaniem słabo. Jest jednak jeszcze coś…

Tier X (kołowy): OA-82 Jarmila II

Na początku 1952 r. w Czechosłowacji rozpoczęto prace nad kołowym samochodem opancerzonym. Pierwsze koncepcje zakładały zbudowanie maszyny na bazie ciężarówki Tatra T-805, uzbrojonej w karabiny maszynowe. Realizację projektu powierzono firmie AZNP Mladá Boleslav (Škoda Auto), która opracowała pojazd Š-971 o nazwie kodowej „Jarmila”. W latach 1954-1955 zbudowano w sumie trzy prototypy, ale niestety ze względu na problemy techniczne (przegrzewanie się silnika) projekt wstrzymano, a następnie całkowicie zamknięto w 1956 r. Rok później, w 1957, jeden z prototypów posłużył do testów bezodrzutowego działa kalibru 82 mm, ale ostatecznie wszystkie maszyny zezłomowano. Testy nowego działa posłużyły jako inspiracja do opracowania alternatywnej wersji samochodu opancerzonego, również opartego o Tatrę T-805, ale tym razem uzbrojonego w dwa bezodrzutowe działa 82 mm vz.59, zamontowane na w pełni obrotowej podstawie. Opracowaniem maszyny zajęła się Tatra Kopřivnice, która stworzyła w 1958 r. prototyp widoczny na zdjęciu powyżej: OA-82 Jarmila II (Tatra T-811). Testy zakończyły się sukcesem, jednak samochód nie trafił do produkcji seryjnej. Powodem był brak zdolności produkcyjnej oraz import sowieckich BDRM-1 jako samochodów rozpoznania.

Masa: 3.1 t
Pancerz kadłuba: 12/6/6 mm
Uzbrojenie: 2x 82 mm vz.59
Prędkość max: 84 km/h
Silnik: Tatra T-603 V8 (93 KM)
Załoga: 4

Pojazdy kołowe mamy już grze. Mechanika podwójnych dział jest testowana, pozostaje sama kwestia dział bezodrzutowych, ale to nie powinno być aż takim problemem; i tak odrzut w grze nie pełni jakiejś istotnej roli oprócz wizualnej. Wychyły dział w tym pojeździe są dość imponujące, od -13 do +25 stopni. Same działa można bardzo łatwo zbalansować, to nie jest jakiś kosmiczny kaliber, gdzie śmiesznie jest zaniżyć obrażenia. Penetracja dział w realiach WoT to około 250 mm (pociski HEAT). Problematyczny mógłby być „hulldown”, bo w co tutaj strzelać?

Prototyp Š-971 z zamontowanym działem 82 mm z 1957 r. Dodatkowy pojazd do drzewka, a może kolejna premka?

Samochód ciężarowy Tatra T-805 służący jako baza dla samochodów opancerzonych.

Tier VIII (premium): Leták 85 mm

Na sam koniec czołg premium dla tej gałęzi – zmodyfikowana wersja czołgu Leták. Mamy tutaj praktycznie wszystko to samo co na VII tierze, z tą różnicą, że czołg byłby wyposażony w armatę 85 mm bez magazynka oraz z przeprojektowanym kadłubem. Przed ostatecznym zamknięciem projektu (luty 1956) zostały wykonane pewne modyfikacje, w tym widoczna na zdjęciu przebudowa kadłuba („nos szczupaka” z ISa 3).

Masa: 18 t
Pancerz wieży: 20/?/? mm
Pancerz kadłuba: 20/?/? mm
Uzbrojenie: 85 mm
Prędkość max: 60 km/h
Silnik: 500 KM
Załoga: 4

Podsumowanie:
Moim zdaniem czechosłowacka linia czołgów lekkich jest możliwa do zrealizowania i bardzo przydałoby się to dla tej nacji, bo jedna linia maszyn to strasznie mało. Jak można zauważyć, główną cechą od V poziomu byłby magazynek. Oczywiście w stylu czechosłowackim, a więc mały kaliber (małe obrażenia), szybkie przeładowanie między pociskami, niewielka pojemność i przyzwoity czas przeładowania. Alternatywny pojazd kołowy w zależności od sposobu implementacji podwójnych dział mogły zachowywać się bardzo podobnie do magazynka. Co o tym sądzicie, lepsza jest wersja z dość mocno naciąganym wozem z dokumentów CIA, czy pojazd kołowy? A może oba?

Który pojazd wolałbyś na końcu linii?